Abdijkerk van Averbode

Hoogaltaar abdijkerk van Averbode

Op zoek naar kunstzinnige bezinning middenin de natuur? In de beboste omgeving van de Merode en het Hageland vind je de abdijkerk van Averbode in al haar architecturale pracht.

Altaar gewijd aan de heilige Norbertus van Pieter Scheemaeckers en Jan Erasmus Quellinus

Abdijkerk van Averbode

De abdij van Averbode is een unieke historische locatie. Sedert 1134 is hier een norbertijnengemeenschap gevestigd. Het indrukwekkende voorplein ende prachtige vijver leveren schitterende foto’s op. De abdijkerk, een ideale bezinningsplek, biedt een merkwaardige synthese van gotiek en barok. In het mooie abdijkerkhof vond schrijver Ernest Claes zijn laatste rustplaats.

De altaren van de Heilige Norbertus en Johannes de Doper

Op 13 juli 1700 sloot de beeldhouwer Pieter Scheemaeckers (1640-1714) een contract met de abt van Averbode. Die bestelde een altaar dat aan de heilige Norbertus is gewijd. Hij is de stichter van de Orde van Prémontre, waartoe de gemeenschap van de abdij van Averbode behoort. Alles op het altaar moest verband houden met het leven en de spiritualiteit van Norbertus en de orde. Centraal tussen de gedraaide zuilen hangt het schilderij van Jan Erasmus Quellinus: De heilige Augustinus geeft zijn regel aan Norbertus. Daartegenover staat het altaar van Johannes de Doper in de rechterdwarsbeuk en is eveneens van de hand van Pieter Scheemaeckers.

Altaar van Johannes de Doper, Averbode

Het retabel van Averbode

Historische bronnen vertellen over een grote brand door een blikseminslag op 25 oktober 1499. De abdijkerk liep toen grote schade op. Na de heropbouw van de kerk kreeg het retabel van Averbode in 1514 zijn plaats op het altaar. In de zeventiende eeuw verhuisde het naar het refugiehuis van de Norbertijnen in Diest, maar keerde in 1834 terug naar de Abdij van Averbode. 40 jaar later kocht het Antwerpse Museum voor Oudheden het over. Het bleef daar de komende 49 jaar. Sinds 2023 is het retabel opnieuw thuis in de abdij. Het spectaculaire retabel is het resultaat van teamwerk.De schrijnwerker was verantwoordelijk voor de kist, de metselrijsnijder voor het houtsnijwerk, de schilder voor de polychromie van de beelden en de taferelen op de luiken. De beeldhouwer, in dit geval Jacob van Cothem, was de belangrijkste schakel binnen zo’n onderneming. De gesculpteerde taferelen tonen de Bewening van Christus met bovenaan Christus in het voorgeborchte van de hel. De zijluiken zijn geschilderd met olieverf en geven De Kruisiging en De Verrijzenis weer. Het gesloten retabel herbergt een Ecce Homo en De ontmoeting van Jezus en Veronica. Zowel elementen van de Vlaamse primitieven als de renaissance zijn herkenbaar. De kleurrijke taferelen in combinatie met de elegant uitgebeelde personages in de levendige achtergronden vormen een waar schouwspel.

Retabel van Averbode
Retabel van Averbode

Praktische informatie

Adres

Abdijstraat 1
3271 Scherpenheuvel
België
Bekijk routebeschrijving

Openingsuren

  • Van maandag tot vrijdag open van 8u tot 11u30 en van 14u tot 17u30.
  • Zaterdag en zondag open van 8u tot 11u30 en van 14u tot 17u30.
     

Toegankelijkheid

  • Makkelijk toegankelijk voor personen met een beperking.

Nuttig om te weten

  • Toegangsprijs: Gratis

Andere sites in de buurt

Stadsmuseum De Hofstadt
Stadsmuseum 'De Hofstadt' behoorde vroeger tot het middeleeuws stadhuis. Momenteel kan je er bijvoorbeeld twee werken van Theodoor van Loon bewonderen.
Sint-Sulpitiuskerk
In de Sint-Sulpitiuskerk in Diest kan je op bedevaart naar het Mariabeeld. Vrouwelijke kunst is hier heel belangrijk.